Aonocsaíd charbóin

• Cinntigh go bhfuil do choire agus do fhearais gháis suiteáilte i gceart agus go ndéanann Suiteálaí Gáis Cláraithe seirbhís orthu go bliantúil.
• Roghnaigh fearais atá séalaithe i seomraí do do theach. Le fearais atá séalaithe i seomraí, tagann aer úr don phróiseas dócháin ón taobh amuigh den fhoirgneamh agus ansin scaoiltear na hastaíochtaí amach.
• Cinntigh go bhfuil na seomraí i do theach ina bhfuil fearais téimh aeráilte i gceart - ná bac aerálaithe riamh.
• Déan cinnte go scuabtar na simléir agus na píopaí go léir go rialta agus go gcoinnítear glan iad.
• Má tá imní ort nach bhfuil fearas ag feidhmiú go sábháilte, socraigh cigireacht sábháilteachta fearais trí theagmháil a dhéanamh le do sholáthraí gáis nó le Suiteálaí Gáis Cláraithe.
• I gcás fearais a dhólann breoslaí eile amhail ola nó breosla soladach, cinntigh go ndéanann gníomhaire seirbhíse cáilithe iad a shuiteáil agus a sheirbhísiú go rialta do do chineál breosla.
• Bain úsáid as fearais a dhólann breosla i gceart agus chun na gcríoch a beartaíodh dóibh. Mar shampla, ná húsáid cócaireán riamh chun seomra a théamh, ná húsáid gríoscán gáis riamh leis an doras dúnta agus ná húsáid fearais istigh riamh atá beartaithe lena n-úsáid lasmuigh (e.g. barbeiciú).
• Chun tuilleadh eolais a fháil, tabhair cuairt ar www.carbonmonoxide.ie

D’fhéadfadh comharthaí aonocsaíde carbóin a bheith san áireamh:

• Staining, súiche nó dídhath timpeall fearais
• Comhdhlúthú ar do fhuinneoga
• Boladh aisteach nuair a bhíonn fearas ar siúl (cuimhnigh: níl aon bholadh ag baint le haonocsaíd charbóin féin, ach d'fhéadfadh boladh a bheith ag baint le múch eile a tháirgtear trí dhó)

Cad iad na hairíonna a bhaineann le nimhiú aonocsaíde carbóin?

Is féidir go mbeadh comharthaí nimhiú aonocsaíde carbóin cosúil leo siúd a eascraíonn as galair eile amhail slaghdán nó fliú.

Má bhíonn aon cheann de na hairíonna seo a leanas ort féin, nó ar aon duine i do theach, agus tú ag úsáid fearas gáis, nó aon fhearas a dhóitear breosla, agus má cheapann tú go bhfuil nimhiú aonocsaíde carbóin ort, múch é láithreach agus iarr comhairle leighis.

• Codladh
• Tinneas cinn gan mhíniú, pianta cófra nó laige matánach
• Breoiteacht, buinneach nó pianta boilg
• Meadhrán tobann agus tú i do sheasamh
• Táimhe ghinearálta

I measc na gcomharthaí eile tá:

• Comharthaí a tharlaíonn nuair a bhíonn fearas áirithe ar siúl
• Daoine eile sa réadmhaoin (lena n-áirítear peataí) ag fulaingt comharthaí comhchosúla
• Comharthaí ag feabhsú nuair a bhíonn tú ar shiúl ón réadmhaoin

Ná húsáid/ná cuir an fearas ar siúl go dtí go ndéanfaidh Suiteálaí Gáis Cláraithe nó gníomhaire seirbhíse cáilithe do do chineál breosla cigireacht air.

Le haghaidh tuilleadh eolais tabhair cuairt ar www.carbonmonoxide.ie

Is iad cigireacht agus cothabháil rialta fearais, aerálaithe, simléir agus simléir na bealaí is fearr chun tú féin agus do theaghlach a chosaint ar chontúirt aonocsaíde carbóin, ach le haghaidh cosaint bhreise ba chóir duit aláram aonocsaíde carbóin amháin nó níos mó a shuiteáil i do theach.

Ag roghnú aláraim aonocsaíde carbóin

Cinntigh go bhfuil an t-aláram:

• Comhlíonann sé Caighdeán Eorpach EN 50291
• Tá marc CE agus marc deimhniúcháin neamhspleách air (e.g. Kitemark)
• Tá táscaire 'deireadh saoil' marcáilte air
• Tá sé inchloiste; níl aon úsáid le táscaire amhairc leis féin má tá tú i do chodladh

Tá aláraim ar fáil i bhformhór na siopaí crua-earraí agus DIY agus fiú i gcuid de na ollmhargaí móra.

Suiteáil aláraim aonocsaíde carbóin

Soláthróidh agus feisteoidh roinnt suiteálaithe gáis cláraithe aláraim aonocsaíde carbóin chomh maith le seirbhísiú a dhéanamh ar do fhearais. Má tá tú féin ag feistiú an aláraim, lean treoracha an mhonaróra.

D’fhéadfadh go mbeadh níos mó ná aláram amháin ag teastáil chun cosaint iomlán a thairiscint. Moltar aláram a bheith agat i ngach seomra ina bhfuil fearas breosla agus ceann laistigh de 5 m (16 troigh) de gach seomra leapa.

Déan tástáil ar d’aláram gach mí agus cuir ceann eile ina áit nuair a shroicheann sé deireadh a shaoil.

Cuimhnigh, ní hionadach ar aláram deataigh é aláram aonocsaíde carbóin.

Cóiríocht ar cíos

Faoi na Rialacháin Tithíochta (Caighdeáin do Chóiríocht ar Cíos), tá tiarnaí talún freagrach go dlíthiúil as aláram(aí) aonocsaíde carbóin a shuiteáil nuair is gá.

Má theipeann orthu cloí leis na caighdeáin íosta, d’fhéadfadh pionóis agus ionchúiseamh a bheith mar thoradh air. Féadfaidh údaráis áitiúla Fógraí Feabhsúcháin agus Fógraí Toirmisc a eisiúint do thiarnaí talún a sháraíonn na rialacháin maidir le caighdeáin íosta.

Le haghaidh tuilleadh sonraí, tabhair cuairt ar gov.ie - Minimum standards in rented accommodation

Chun tuilleadh eolais a fháil faoi aláraim aonocsaíde carbóin, tabhair cuairt ar www.carbonmonoxide.ie/carbon-monoxide-alarms

I roinnt maoine, is féidir leis na simléir ó roinnt fearas gáis rith ar feadh achair fhada taobh thiar de phainéil uasteorann nó balla. Má dhícheanglaítear simléir fholaithe ní bheidh sé le feiceáil agus d’fhéadfadh sé riosca nimhithe aonocsaíde carbóin a chruthú. Éilíonn Caighdeáin na hÉireann anois go suiteálfar painéil rochtana agus aláraim aonocsaíde carbóin in áiteanna ina bhfuil simléir fholaithe. Cuirfidh do Shuiteálaí Gáis Cláraithe ar an eolas thú má tá sé seo ag teastáil i do mhaoin.

Tabhair cuairt ar ár dteach idirghníomhach aonocsaíde carbóin chun tuilleadh a fhoghlaim faoi na foinsí féideartha aonocsaíde carbóin i do theach agus timpeall air agus faoi roinnt bearta sábháilteachta tábhachtacha chun tú féin agus do theaghlach a chosaint.